یکی از کتاب های خوب در زمینه ابزار دقیق توسط دکتر طباطبایی یزدی و انتشارات دانشگاه فرودسی مشهد به چاپ رسیده است که می تواند منبع خوبی جهت یادگیری ابزار دقیق باشد.

تجهیزات ابزاردقیق

• سنسورها
• ترانسمیترها
• ترانسدیوسر
• نمایشگرها
• کنترلر ها
• عنصر نهایی

تمام تجهیزات بالا از جمله تجهیزاتی می باشند که در یک پروسه کنترلی از آنها استفاده می شود به بیان ساده تر ابزاردقیق و تجهیزات آن در تمام پروسه های کنترلی نقشی بر عهده دارند که در ادامه به معرفی و تعریف آنها می پردازیم.

سنسور

در تعریف کلی سنسور به هر وسیله ای که قادر به اندازه گیری و تبدیل کمیت های فیزیکی به الکتریکی باشد گفته می شود، وظیفه یک سنسور دما اندازه گیری مقدار دما و تبدیل آن به سیگنال الکتریکی می باشد، دما یکی از پرمصرف ترین پارامترهای مورد استفاده در اتوماسیون صنعتی و ابزاردقیق می باشد.

کمیت های فیزیکی می توانند موارد زیر باشند:

• دما
• رطوبت
• فشار
• وزن
• حجم
• مغناطیس
• و …

ترانسمیتر

ترانسمیتر به طور کلی به تجهیزی گفته می شود که عمل اندازه گیری (سنسور)، تبدیل و تقویت سیگنال ها را در یک مجموعه انجام می دهند. ترانسمیترها از تجهیزاتی هستند که در پروسه های بزرگ صنعتی کاربرد زیادی دارند زیرا فاصله ترانسمیترها از اتاق های کنترل بسیار زیاد بوده و فقط استفاده از ترانسمیتر است که در این شرایط منطقی به نظر می رسد. امروزه کاربرد سیگنال های آنالوگی همچون 4-20 میلی آمپر در صنایع بزرگ بسیار کم رنگ تر شده است، به همین دلیل خروجی دیجیتال ترانسمیترها مورد توجه واقع شده است. خروجی هایی همچون پروفیباس، اترنت، اترکت، مدباس، فیلدباس، کن و… در این تجهیزات پرکاربرد هستند.

ترانسدیوسر

ترانسدیوسر در واقع مبدل سیگنال خروجی سنسور به سیگنال استاندارد می باشد. برای مثال استفاده از یک ترموکوپل با خروجی هایی در حد میلی ولت در صنعت کاملا اشتباه بوده لذا در این مواقع می توان از مبدل ترموکوپل به سیگنال 0 – 10 ولت استفاده کرد. ترانسدیوسر ها در کل یک مبدل هستند ولی شما قادر به این نیستید که خودتان یک سنسور را به آن متصل کنید زیرا این اتفاق در داخل کمپانی ها می افتد.

نمایشگر

برای نمایش مقدار پارامترهای اندازه گیری شده تجهیزات ابزاردقیق باید از نمایشگرهایی که ورودی های آنها استاندارد می باشد استفاده کرد برای مثال برای نمایش مقدار فشار یک سنسور و یا مقدار دمای اندازه گیری شده توسط سنسور از نمایشگرهایی باید استفاده کرد که همان سنسور را پشتیبانی کرده و یا ورودی های استانداردی همچون 0 – 10 ولت و 4 – 20 میلی آمپر را پشتیبانی می کنند.

کنترلر

مرحله بعد از اندازه گیری، کنترل می باشد، فرض کنید شما در یک پروسه قصد کنترل دمای یک مخزن آب را دارید المان ها و تجهیزاتی که برای این کار نیاز دارید به شرح زیر می باشد: کنترلر، ترانسمیتر دما و کنترل ولو که میزان انرژی گرمایشی را کنترل نماید.

در پروسه بالا شما باید دمای اندازه گیری شده را از ترانسمیتر دریافت نمایید و کنترلر وظیفه کنترل مقدار انرژی گرمایشی را دارد که با میزان باز و بسته شدن کنترل ولو، مقدار گرمای مخزن را کنترل می نماید.

عنصر نهایی

همانطور که از نامش مشخص است مرحله آخر هر پروسه را عنصر نهایی انجام می دهد (البته اگر پروسه کنترل باشد)، در پروسه های مختلف این عنصر نهایی متفاوت می باشد شاید در یک پروسه، عنصر نهایی یک کنترل ولو باشد، در پروسه ای دیگر یک موتور الکتریکی ،در پروسه ای دیگر جک های نیوماتیک و هیدرولیکی و… باشد به زبان ساده تر عملگرها در واقع همان عنصر نهایی می باشند.

کتاب ابزار دقیق دکتر طباطبایی یزدی در 118 صفحه تهیه و تنظیم شده است.

راستی! برای دريافت مطالب جديد در پیج اینستاگرم PowreEn عضو شويد.