همانگونه که مطلع هستید برای راه اندازی یک موتور 3 فاز از مدارات راه انداز استفاده می شود و تقریبا جایی نخواهید دید که این مدارات حضور نداشته باشند، درواقع با این مدارات ما می توانیم به نحوه ی شرایط کاری موتور را به شکل چشمگیری بهبود دهیم.

مدارات راه انداز را می توان به دوسته کلی تقسیم کرد؛

دسته اول که با یک دستگاه کنترلی پیشرفته مانند PLC همراه است و دسته دیگر که حتی می تواند از چند کلید ساده تشکیل شده باشد.

دسته دوم مسلما ساده تر بوده و تمام قابلیت های دسته اول را نیز ندارد، در این دسته بیشتر شاهد حضور راه انداز ستاره – مثلث هستیم.

سافت استارتر(Soft Starter) و اینورتر(Inverter) چیست اند؟

اینورتر؛

اگر در دسته اول کار را حرفه ای تر کنیم و مدارات الکترونیک قدرت را نیز وارد سازیم می توانیم سرعت موتور را از صفر تا سرعت نامی تغییر دهیم، این عملیات توسط کنترل همزمان فرکانس(ادوات گران قیمت) و ولتاژ صورت می گیرد، در این حالت هدف صرفا راه اندازی مطلوب نیست(تقریبا در تمام موتورها جریان راه اندازی 8 برابر جریان حالت دائمی می باشد(در موتور DC این عدد 30 برابر هست!)) و از آن برای کنترل دور موتور در سایر حالت ها نیز استفاده می شود، مثال کاربردی در این مورد کولرهای گازی امروزی(Air conditioner) هستند که برخلاف نسل قدیمی خود بسیار کم مصرف تر شده اند(گاهی حتی کمتر از کولر آبی! – این کولر ها را بعدا از لحاظ ماشینی بررسی خواهیم کرد).

سافت استارتر؛

اما در سافت استارتر هدف تنها راه اندازی بهینه موتور هست و در حالت دائمی کاری انجام نمی دهیم این روش منحصرا روش ستاره – مثلث است، در این روش در نهایت شاهد مصرف کمتر، طول عمر بیشتر موتور می باشد.

برای شما کتاب مدارات راه انداز موتور 3 فاز را قرار داده ایم که در آن به بررسی تقریبا 50 مدار راه انداز ستاره – مثلث می پردازد! که در نوع خود بسیار جامع است؛ در هر برگه این PDF یک مدار ترسیم شده است و گاهی نیز توضیحات مختصری نیز ارائه شده است. این کتاب می تواند گزینه خوبی برای آزمایشات تئوری و عملیاتی شما در دانشگاه و کارگاه ها باشد.

روش ستاره – مثلث را توضیح دهید؟

اصول کاری این روش کنترل ولتاژ می باشد؛ موتور سه فاز ما دارای سه سیم پیچ می باشد که هر سیم پیچ نیز یک مقاومت ثابت دارد اگر ما بخواهیم جریان ورودی به این سیم پیچ ها را کنترل نماییم – با توجه به اینکه مقاومت ثابت است، پس تنها می توانیم ولتاژ را تغییر دهیم طبق رابطه V=IR .

سیم پیچ های موتور در نهایت از موتور بیرون می آیند و چون هر سیم پیچ دو سر دارد پس باید شاهد 6 سیم خروجی از موتور باشیم.

دو نوع اتصال معروف به نام ستاره و مثلث وجود دارد که در زیر مشاهده می نمایید، این دو حالت دارای تفاوت هایی از نوع جریان و ولتاژ می باشند؛

در اتصال ستاره ولتاژ خط بیشتر از ولتاژ دو سر هر سیم پیچ(ولتاژ فازی) می باشد، در حالی که در مثلث ولتاژ خط با ولتاژ دو سر سیم پیچ(ولتاژ فازی) برابر می باشد پس همین جا مشخص است جریان عبوری از هر سیم پیچ در حالت اتصال ستاره(Y) از حالت مثلث کمتر است(با توجه به رابطه V=IR) پس برای استارت موتور اول از اتصال ستاره استفاده می کنیم، و این مدل هم برای شبکه بهتر است و هم برای موتور ما(طول عمر عایقی بیشتر) و چون در ادامه نیاز به یک موتور پرقدرت داریم و جریان راه اندازی نیز سپری شده به حالت مثلث شیفت پیدا میکنیم.

توجه داشته باشید در حالت ستاره گشتاور موتور 3/1(0.33 برابر مقدار نامی – مقداری کم) مقدار گشتاور اسمی موتور است که این مورد بد بوده و سبب می شود موتور در هنگام استارت کم توان(این اصطلاح از لحاظ برقی صحیح نیست! – جهت درک بهتر گفتم) باشد ولی برای کاهش جریان راه اندازی این ضعف را می پذیریم!.

پسورد : www.poweren.ir

راستی! برای دريافت مطالب جديد در پیج اینستاگرم PowreEn عضو شويد.