جزوه عیب یابی کابل درواقع قسمتی از دوره آموزشی تعمیر و نگهداری و بهره‌برداری پست برق می باشد که در سال 1391 و در 29 صفحه تهیه و تنظیم شده است.

همانگونه كه اطلاع دارید یكی از روش های انتقال نیرو به نقاط دور استفاده از كابل‌های قدرت می باشد. درگذشته انتقال نیرو بوسیله خطوط هوایی صورت می گرفت كه با گذشت زمان و توسعه شهرها معضلاتی به‌همراه داشته مانند كم بودن فاصله حریم خطوط هوایی از اماكن مسكونی و زیبا سازی شهر و غیره … باعث شد تا از خطوط هوایی كمتر استفاده شود و طراحان توسعه شبكه را بر آن داشت بیشتر از كابل‌های فشار قوی در شبكه استفاده كنند. كابل‌های انتقال نیرو را طی شرایط خاص توسط متخصصین كشیده و سپس مورد بهره برداری قرار می دهند. این كابل‌ها مانند سایر تجهیزات الكتریكی در مقابل اتصال كوتاه‌ها و عوامل دیگر آسیب پذیر می باشند. اتصالی های ایجاد شده باعث خرابی مفاصل و یا عایق كابل‌ها می شوند كه در جزوه عیب یابی کابل مورد بررسی قرار می گیرد.

از زمانی که استفاده از کابل های مدفون در زیرزمین مرسوم شد، سازندگان تجهیزات الکتریکی با مشکل عیب یابی کابل های قدرت زیر زمینی رو به رو شدند. جهت حل  این مشکل سازندگان دستگاه های تست، راه های گوناگونی ارائه و روش های عیب یابی جدید برای رفع آنها ابداع کرده اند.

گاهی در کارگاه‌های دورافتاده امکانات اندکی وجود دارد و برقکار باید با همین امکانات سعی کند تا محل معیوب کابل را بیابد.شیوه های معمولی و قدیمی تست و عیب یابی کابل که با اعمال ولتاژ فشار قوی به انواع خاصی از کابل های با عایق بندی در الکتریک جامد صورت می گرفت، می تواند تاثیرات منفی به همراه داشته باشد که همچنان تحقیقات و مطالعات زیادی در این زمینه در حال اجرا می باشد.

اگر چه روشهای کاملا غیر مخرب در حال حاضر در دسترس نیستند سازندگان تلاش می کنند اثرات مخرب روش های اعمال ولتاژ فشار قوی را به حداقل برسانند و تکنیک های ایمن جدیدی را جایگزین آنها کنند.

عیب یابی کابل یکی از قسمت های اساسی تعمیرات و نگهداری کابل می باشد که بدون استفاده از روش های عیب یابی مدرن شرکت های توزیع کننده برق نمی توانند خدمات قابل اطمینانی را به صنعت و مصارف عمومی ارائه دهند.

چرا یک کابل معیوب می شود؟

کابل ها ممکن است در اثر عوامل مختلفی دچار آسیب شوند به طوری که حتی دیگر قابل استفاده نباشند. این عوامل متعدد می توانند ناشی از ضربه مکانیکی، اضافه ولتاژ یا جریان، تخریب عایق و حفاظ کابل توسط موجودات جونده و … باشند که در اثر این عوامل مختلف از جمله قطع شدن یک یا چند رشته هادی در کابل، اتصال رشته ها به همدیگر، اتصال رشته های هادی به زمین و … ممکن است ایجاد شود.

قبل از اینکه محل عیب مشخص شود باید نوع عیب کابل مشخص گردد

انواع کابل

برای تشخیص نقطه معیوب یک کابل و تعیین محل آن بدون خاک‌برداری در ابتدا نیازمندیم که انواع عیب هایی که برای یک کابل ممکن است روی بدهد بشناسیم:

1. اتصال کوتاه: وصل غیرمترقبه یک یا چند رشته کابل به همدیگر.
2. اتصال زمین: وصل غیرمترقبه یک یا چند رشته کابل به زمین.
3. پارگی: قطع غیرمترقبه یک یا چند رشته کابل.

تشخیص نوع عیب و محل آن

اتصال کوتاه

برای تشخیص اتصال کوتاه در یک کابل باید از یک طرف به آن میگر وصل کرد و طرف دیگر کابل را باز گذاشت. اگر اتصال کوتاهی در خط نباشد میگر مقاومتی را نشان نمی‌دهد (مقدار بینهایت را نشان می‌دهد)، ولی اگر اتصال کوتاهی در خط وجود داشته باشد میگر مقداری مقاومت نشان خواهد داد که بسته به فاصله سرکابل و محل عیب این مقاومت زیاد می‌شود.

برای تعیین محل عیب اتصال کوتاه باید دو سر کابل را باز کرد و از هر دو سر مقاومت را توسط میگر اندازه گرفت با استفاده از روابط زیر می‌توان فاصله محل اتصال کوتاه را از سر کابل تعیین کرد.

R₁=k.lx

(R₂=k (l-lx

lx= (R₁/ (R₁+R₂))l

اتصال زمین

برای تشخیص اتصال زمین باید هر کابل را جداگانه توسط میگر نسبت به زمین آزمایش کرد. اگر کابل از نقطه‌ای به زمین وصل شده باشد مقداری مقاومت نشان می‌دهد، ولی اگر کابل اشکالی نداشته باشد میگر  مقاومت بی نهایت را نشان خواهد داد.

برای تعیین محل عیب باید سر‌های کابل به یک گالوانومتر یا میکروآمپرمتر حساس وصل کنیم.

(سر‌های A و B) را با وصل کردن یک مقاومت ثابت و یک مقاومت متغیر و وصل آن‌ها به یک منبع مستقیم یک پل اندازه گیری بسازیم. دو انتهای کابل (سر‌های C و D) نیز باید به یکدیگر متصل شوند. زمانی که گالوانومتر به حالت تعادل برسد (هیچ جریانی از آن عبور نکند) با استفاده از محاسبات زیر می‌توان فاصله محل عیب را تا سرکابل پیدا کرد. برای به تعادل رسیدن گالوانومتر باید مقاومت متغیر را آنقدر تغییر داد تا هیچ جریانی از آن عبور نکند.

R₁.R_x=R.R₂

R₁.klx=k (2×l-lx) R₂

(lx= (2×R₂l) / (R₁+R₂

پارگی

برای تشخیص پارگی در یک کابل باید انتهای سیم‌ها را به هم وصل کرد و با هم زمین کرد. بعد از سر دیگر به هر رشته به صورت جداگانه میگر وصل می‌کنیم و مقاومت بین آن سر و زمین را اندازه می‌گیریم. در صورت وجود پارگی میگر مقاومت بی نهایت را نشان خواهد داد.

برای تعیین محل پارگی بازهم باید یک پل اندازه گیری درست کنیم، اما این‌بار از یک منبع ولتاژ متناوب استفاده می‌کنیم تا بتوانیم با اندازه گیری خازن موجود در خط محل عیب را پیدا کنیم. دستگاه اندازه گیری مورد نیاز نیز آمپرمتر AC خواهد بود. اگر پس از تنظیم مقاومت متغیر آمپرمتر هیچ جریانی را نشان نداد پل اندازه گیری به تعادل رسیده است و می‌توان با محاسبات زیر محل عیب را پیداکرد.

(C₁=k (l-lx

C₂=kl

C_x=klx

(R₁/C_x=R₂/ (C₁+C_x

((R₁/ (klx) = R₂/ (k (2l-lx

(lx=2Rl/ (R₁+R₂

توجه داشته باشید که مقوله عیب یابی کابل (به همراه نگه داری) آن همواره یکی از دغدغه های اصلی در میان سرویس های شبکه می باشد. به همین دلیل آموزش و پرورش مهندسین مجرب در این حیطه یکی از فعالیت های اصلی در پست‌های فشار متوسط و قوی می باشد.

راستی! برای دريافت مطالب جديد در پیج اینستاگرم PowreEn عضو شويد.