مجموعه تعاریف در سیستم ارت
سیستم ارت یکی از مهمترین و اصولی ترین راه حل ها برای کاهش و حذف خطرات ناشی از اتصالات و خطاهای برق می باشد که امروزه به صورت کاملا تخصصی دنبال می شود و در این زمینه شاهد حضور شرکت های در زمینه سیستم ارت می باشیم.
به همین دلیل تصمیم گرفتیم شما را با 55 اصطاح مهم در سیستم ارتینگ آشنا نماییم تا در صورتی که روزی در این زمینه به فعالیت پرداختید واژه ها برای شما از لحاظ علمی غریب نباشند.
در پایان نیز برای شما “آیین نامه سیستم اتصال به زمین(ارت)” را جهت دانلود قرار داده ایم که نگاهی کوتاه به آن مسلما بدون لطف نخواهد بود.
و اما مجموعه تعاریف در سیستم ارت به شرح زیر می باشند؛
1. زمین (ارت)
رسانندگی جرم زمین را درصورتی که پتانسیل الکتریکی در هر نقطه از زمین به صورت قراردادی برابر صفر در نظر گرفته شود، زمین (ارت) می نامند.
2. سیستم اتصال به زمین (ارتینگ)
یک یا چند الکترود همراه با سیمهای ارت را که قابلیت اتصال به ترمینال اصلی داشته باشند، سیستم اتصال به زمین (ارتینگ) می نامند.
3. الکترود ارت (زمین)
رسانـا یا گـروهی از رسـانـاهای متصـل به هم است که اتصـال الکتریکی به زمین را فراهـم می کنند.
4. مقاومت الکترود ارت
مقاومت بین ترمینال اصلی زمین و کره زمین است.
5. امپدانس حلقه اتصال به زمین
امپدانس حلقـه جـریان اتصالی زمین است که شروع و پایان آن نقطه اتصالی است و با z s نشـان داده می شود
– حلقه اتصالی زمین درسیستمهای مختلف به شرح ذیل است؛
الف. سیستمهای TN
نقطه شروع (محل اتصالی)، از بدنه دستگاه به ترتیب به سیم ارت، شینـه ارت، شینه نـول، نقطـه ترانس، سیم پیچ ترانس، سیم فاز اتصالی و نقطه اتصال به بدنه.
ب. سیستمهای TT و IT
نقطه شروع (محل اتصالی)، سیم اتصال به زمین، الکترود زمین، زمین، الکترود سیستم، شینه نول، نقطه صفر ترانس، سیم فاز اتصالی و نقطه اتصالی.
6. اتصالی
حالتی از مدار است که جریان در مسیری غیر عادی یا بـدون اینکه پیش بینی شـده باشد یـا در نظـر گرفته شود، جاری می شود. این جریان امکان دارد از نقص در عایق بندی یا از بستهـای به کار رفتـه بر روی عایق رساناها ناشی شود.
7. جریان اتصال به زمین (جریان اتصال کوتاه)
اضافه جریانـی است کـه درنتیجـه بـروز اتصالی بـا امپدانسی قابـل چشـم پوشی بیـن هادیهایـی بـا پتانسیلهای مختلف در شرایط عادی کار برقرار شود.
8. جریان نشتی زمین
جریان جاری به زمین یا رساناهای دیگری را که مدار الکتریکی آنها به زمین راه دارد، جریان نشتی زمین می نامند. درصورت استفاده از خازن در مدارها، امکان دارد جـریان مذکـور دارای مقـداری جـزء خازنی هم باشد.
9. سیم اتصال به زمین (سیم ارت)
سیم حفاظتی را گویند که ترمینال اصلی ارت تأسیسات را به الکترود ارت یا سایر قسمتهای اتصال به زمین وصل می کند.
10- سیم خنثی (نول)
سیمی متصل به نقطه خنثی در سیستم (صفر زمین) کـه قادر است انـرژی الکتریکی را انتقـال دهـد.
11. هادی حفاظتی (PE)
دربعضی از اقدامات حفاظتی برای تأمین ایمنی در برابر برق گرفتگی لازم است با استفاده از هادی حفاظتی قسمتهای زیر به همدیگر وصل شوند؛
– بدنه های هادی
– قسمتهای هادی بیگانه
– ترمینال اصلی زمین
– الکترود زمین
– نقطه صفر ترانس (نقطه خنثی)
12. سیم غلافدار فلزی به منظور زمین کردن
یک نوع سیستم سیم کشی است که در آن سرتاسر طول یک یا چند سیم عایق دار توسط نوار یا غلاف فلزی پوشانده شده و مانند هادی PEN عمل می کند.
13. سیم مشترک ارت نول (PEN)
سیمی را که به طور مشترک، هم کار سیم اتصال به زمین وهم کـار سیم نول را انجـام دهد، سیـم
PEN می نامند.
14- قسمتهای بی حفاظ (روباز) هادی
قسمت بی حفاظ از تجهیزات را که قابل لمس بوده و حامل بـرق نیست، امـا امکان بـرقـدار شـدن درشرایط اتصالی رادارد، قسمت بی حفاظ هادی می نامند.
15. ترمینال اصلی اتصال به زمین (ارتینگ)
ترمینال یا شینه ای را گویند که برای اتصال به سیمهای محافظ تهیه شده و سیمهـای هـم پتانسیل کننده و سیمهای اتصال به زمین (ارت)، یا هر وسیله ای که به عنوان اتصال به زمین (ارتینگ) به کار می رود، به آن وصل می شوند.
16. قسمت های برقدار
سیم یا قسمتهایی از رسانا را که برای استفاده های معمولـی برقدار شده انـد، قسمتهای بـرقـدار می نامند.
سیم نول نیز شامل این قسمتهاست، اما طبـق قرارداد، سیم PEN (سیم مشترک ارت. نول) بـه عنوان قسمت برقدار محسوب نمی شود.
17. پتانسیل زمین (ارت)
پتانسیل الکتریکی ایجاد شده نسبت به جرم موجود زمین یا نسبت به سطح زمیـن اطراف الکتـرود ارت را هنگامی که جریان الکتریکی از الکتـرود بـه زمیـن جـاری شـود، پتانسیـل زمین می نامنـد.
18. گرادیان پتانسیل (دریک نقطه از زمین)
اختلاف پتانسیل اندازه گیری شده بر واحد طول یک نقطه را در جهتی که پتانسیل بیشترین مقـدار را داشته باشد، گرادیان پتانسیل می نامند.
19. دستگاه های سیار (قابل حمل)
دستگاههای الکتریکی را می نامند که در حال حرکت کـار می کنند یا اینکه می توانند به آسـانی از محلی به محل دیگر حرکت داده شوند. درحالی که به پست توزیع برق متصل هستند.
20. قسمت هایی که به طور همزمان باهم قابل دسترسی هستند
سیمها یا قسمتهای رسانا که به طور همزمان در موقعیتهای مخصوصی قابـل لمس هستنـد. ایـن قسمتها شامل بدنه های برقدار، قسمتهـای بـدون حفاظ (روباز)، هادیهـای بیگانه، سیـم ارت و الکترودهای ارت هستند.
21- دستگاه پس ماند جریان (RCD)
دستگاه سوئیچینگ مکانیکی یـا مجموعـه ای از دستگاهها کـه در شـرایط مشخصی سبب بازنگه داشتن اتصالات در مواقعی می شوند که پس ماند جریان به مقدار معینی رسیده باشد.
22. هادی بیگانه
قسمتی از رساناها را که احتمال ایجاد پتانسیل، به ویژ ه پتانسیل ارت در آنها وجود دارد و قسمتهای شکل یافته ای از تجهیزات الکتریکی نیستند، هادی بیگانه می نامند.
23. وسایل قطع و وصل و کنترل (قبل یا بعد از تابلو)
تجهیزاتی است که برای وصل یک مدار الکتریکی با هدف ذیل پیش بینی می شود:
– حفاظت
– کنترل
– جدا کردن
– انجام عملیات قطع و وصل
24. تابلو(مجموعه ای از تجهیزات قطع و وصل و کنترل)
ترکیبی است از فیوز ها، لوازم قطع و وصل ورله های کنترل که کلیه اتصالات الکتریکی و مکانیکی بین آنها و نیز وسایل اندازه گیری مانند آمپرمتر یا ولتمتر را نیز شامل می شود.
25. حصار
حفاظی است که از تماس مستقیم با ولتاژ های خطرناک جلوگیری می کند.مانند حصار ترانس پست برق فشار قوی.
26. باتری
یک سیستم الکترو شیمیایی است که قادر به ذخیره انرژی الکتریکی دریافتی به صورت شیمیایـی است و آن را از طریق تبدیل، باز پس می دهد.
27. کانال کابل
محفظه یا پوششی است که بالای زمین یا داخل آن قرار دارد و در بعضی موارد دارای تهویـه است و ابعاد آن اجازه ورود افراد را به داخل آن نمی دهد، ولی امکان دسترسی به هادیها یا کابلها در تمامی طول آن امکان پذیر است.
28. سینی کابل
تکیه گاه پایه داری برای کابل است که لبه های آن برگشته و بدون پـوشش است و ممکن است دارای منافذ پرس شده باشد.
29. تونل کابل
محفظه ای است به شـکل راهـرو و آدم رو، حامی سازه های نگهـدار برای هادیها یا کابلها و مفصلهـا که دسترسی آزاد برای افراد در تمام طول آن ممکن باشد.
30. مدار(برقی دریک تأسیسات)
مجموعه ای از تجهیزات الکتریکی که از منبعی واحد تغذیه کنند و در برابر اضافـه جریانها بـه کمک وسیله واحدی حفاظت شوند.
31. مدار توزیع (از یک تأسیسات)
مداری است که یک تابلوی برق را تغذیه می کند.
32. کلید خودکار
وسیله مکانیکی قطع و وصل است که قادر است در شرایط عادی مدار جریانها را قطع یا وصل کند و در شرایط غیر عادی مانند اتصال کوتاه، جریانی را به مدت کوتـاه از خود عبور دهد یـا قطع کند.
33. جریان طراحی (یک مدار)
شدت جریانی است که پیش بینی می شود در حالت عادی از مدار عبور کند.
34. جریان مجاز حرارتی (یک هادی)
حداکثر شدت جریان است کـه می تواند به طور دایم و در شرایط معین از هـادی عبور کنـد، بـدون آنکه دمای دایمی آن از مقدار مشخص تجاوز کند.
35. اضافه جریان
هر شدت جریانی که از مقدار اسمی تجاوز کند. در مورد هادیهـا مقـدار اسمی بـرابـر جـریان مجـاز حرارتی است.
36. جریان اضافه بار (یک مدار)
اضافه جریان در مداری است که خرابی الکتریکی ندارد.
37. شدت جریان عملیاتی قراردادی (مربوط به یک وسیله حفاظتی)
شدت جـریان معینـی است کـه سبب می شـود وسیله حفـاظتی درمـدت مشخصی که بـه آن زمـان قراردادی گویند، عمل کند.
38. تماس مستقیم
تماس افراد یا احشام است با قسمتهای برقدار، مانند تماس با سیم فاز یا تماس با سیم فـاز و نـول
39. تماس غیر مستقیم
تماس افراد یا احشام با قسمتهای معیوب الکتریکی مانند تماس با کلید یـا پریز معیوب یا بدنه فلزی برقدارشده که در حالت عادی برقرار نیستند.
40. ترمینال اصلی زمین (شینه ارت)
ترمینال یا شینه ای است که برای وصل هادیهای حفاظتی که شامل هادیهای همبندی برای هم ولتاژ کردن و هادیهای مربوط به اتصال زمیـن عملیـاتی (درصـورت وجـود) بـه سیستـم زمیـن است، پیش بینی می شود.
41. تجهیزات الکتریکی
شامل هرنوع مصالح و لوازم و وسایـل و تجهیزاتـی است کـه در تـولید، تبدیـل، انتقـال، توزیـع یامصرف انرژی الکتـریکی مـورد استفـاده قـرار می گـیرد، ماننـد ترانسفـورمـاتـورهـا، وسایـل انـدازه گـیری، وسایل حفاظتی، تجهیزات سیستمهای سیم کشی و وسایـل مصـرف کننده انـرژی الکتریکی مانند لوازم خانگی وغیره.
42. تجهیزات مصرف کننده جریان
تجهیزاتی است که برای تبدیل انرژی الکتریکی به نوعی انرژی دیگر در نظر گرفته می شود. مانند لامپها، بخاریهای برقی و دینامها.
43. فیوز
وسیله ای است که به نحو مخصوصی طراحی و تناسب یافته و در صورتی که در یک مدار الکتریکی شدت جریان برق در مدت زمان معینی از مقدار کافی بیشتر شود از طریق ذوب یک یا چند المان، آن مدار را حفظ می کند.
44. تاسیسات الکتریکی
مجموعه ای از تجهیزات الکتریکی مرتبط با هم است که هدف یا هدفهـای معینـی را کـه دارای مشخصات هماهنگ هستند تأمین می کنند.
45. سرویس ورودی تأسیسات الکتریکی
نقطـه ای است کـه در آن انـرژی الکتریکی بـه ساختمـان، کـارگـاه یا کارخانـه تحویـل می شـود.
46. عایق بندی
عایق بندی به قسمتهای بـرقـدار اعمـال می شـود تـا در بـرابـر بـرق گرفتگی ایمنـی ایجـاد کنـد.
47. عایق بندی کابل
مواد عایقی هستند که در ساختار کابل به کار می رود و کار اصلی آنها مقاومت در برابر ولتاژ است.
48. مفصل
وسیله ای است برای اتصال بین دو کابل که یک مدار مداوم را تشکیل می دهد.
49. سپر (شیلدینگ کابل)
لایه فلزی و زمین شده روی کابل است تا میدان الکتریکی کابل را به داخل آن محدود یا کابل را در برابرتأثیر عوامل الکتریکی خارج، حفاظت کند. (غلافهای فلزی، زره ها و هادیهای هم مرکز زمین شده ممکن است به عنوان سپر نیز بکار روند).
50. کلید قطع بار
وسیله مکانیکی قطع و وصل است که قادر به وصل، عبور دادن و قطع جریان برق مدار در شرایط عادی است. شرایط عادی ممکن است شامل وضعیتی با اضافه بارهای مشخص باشد و همین طور برای مدتی مشخص جریانهایی را در شرایط غیـر عـادی مـدار، مانند اتصال کـوتـاه تحمـل کنـد.
51. ولتاژ تماس
ولتـاژی است که بـه هنگام بـروز خرابی در عـایـق بندی بیـن قسمتهایـی از هادیهـا، بدنه هـای هادی، قسمتهای هادی بیگانه و غیره کـه بـه طـور همزمـان در دسـترس هستند، ظاهر می شود.
52. ولتاژ تماس احتمالی
حداکثر ولتاژ تماس است که احتمال دارد در صورت بروز اتصـال کوتاهی با امپـدانس ناچیـز، در تأسیسات الکتریکی ظاهر شود.
53. ولتاژ گام
ولتاژی است که بر اثر برخورد هادی فاز با زمین ایجاد می شود. این برخورد ممکن است در اثر پارگی هادیهای فاز برق فشار ضعیف یا فشار قوی بوجود آمده و یا اینکه در اثر از بین رفتن عایقبندی سیم ها یا کابلهای برقدار و نشت جریان برق به زمین حادث می شود.
54. اضافه ولتاژ صاعقه
اضافه ولتاژ گذرایی در نقطه ای از سیستم است که به علت اصابت صاعقه ای با مشخصات مـعین ظاهر می شود.
55. سیستم سیم کشی
مجموعه ای است متشکل از کابل و سیم یا کابلها و سیمها ویا شینه کشی و همچنین قسمتهایی که آنهـا را نگهداری می کنـد (لوله های پولیکای توی کار، روی کار، داکت ها، سینی ها و کانالها).
دانلود مستقیم کتاب آیین نامه سیستم اتصال به زمین(ارت) | با حجم 1 مگابایت
پسورد : www.poweren.ir
راستی! برای دریافت مطالب جدید در کانال تلگرام PowerEn عضو شوید.
سلام وقت بخیر
ممنون از مطالب خیلی خوبتون
یک سوال داشتم، در کتاب مبحث سیزده مقررات ملی ساختمان، هادی حفاظتی را تعریف کرده و گفته این هادی، یک سری اجزا رو از نظر الکتریکی به هم وصل میکند، که یکیشون نقطه خنثی مصنوعی هست.
این نقطه خنثی مصنوعی یعنی چی?
و فرقش با نقطه خنثای معمولی چیه?
ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
سلام
احتمالا منظورشون ارت داخلی بوده